حماقت در چهارشنبه سوری
چهارشنبه آخر سال که به " چهارشنبه سوری " معروف است ، بر اثر یک سنت خرافی جاهلانه پی ریزی شد که بر اثر آتش بازی های این شب همه ساله صدها جوان و نوجوان دچار سوختگی شدید می شوند و بعضا براثر همین اقدامات غیرعاقلانه جان خود را ازدست می دهند و دهها خانواده را در آستانه سال جدید دچار مصیبت می کنند. مصیبتی که فقط بخاطر هوای نفس و پریدن از روی آتش و گفتن جملات جاهلانه ای همچون سرخی تو از برای من زردی من از برای تو پدید آمده است.
آیت الله جوادی آملی خطیب جمعه قم در بخشی از سخنان خود در آستانه فرا رسیدن سال نو گفت:« جوانان به هوش باشند که‌آیین"چهارشنبه‌سوری"اقدامی خرافی،غیرعقلی، خلاف شرع و غیرقانونی است و در این روز از هرگونه اقدام تحریک‌آمیز خودداری کنند.
وی افزود: « مسوولان نیز نباید اجازه دهند به بهانه "چهارشنبه سوری"، آزادی و امنیت مردم سلب شود.» وی تصریح کرد:« با وجود پیشرفت تکنولوژی و علم ، امروز در جهان از اینگونه خرافات زیاد دیده می‌شود و اگر علمای دینی وخطبه‌های نماز جمعه نبود، عده‌ای موش را نیز می‌پرستیدند»(1)
شایسته است در همین جا دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهری را نیز با هم مرور کنیم. شهید مطهری در مورد مراسم چهارشنبه سوری فرمودند: « قرآن منشاهایی برای فکرهای بی ریشه که آنها را به درختهای بی ریشه تشبیه می کند ذکر می کند. یکی از آنها « تقلید » است . البته قرآن با کلمه تقلید مطلب را بیان نکرده است , با تعبیر دیگر بیان کرده است . تعبیر قرآن تبعیت کورکورانه از گذشتگان , از پدران , مادران , آبا و اجداد است . این هم از موضوعاتی است که قرآن روی آن زیاد تکیه کرده است و آن را منشا لغزش و خطای بشر می داند و سخت انتقاد می کند. مثلا می گوید آنها چنین می گویند : « انا وجدنا آبائنا علی امه و انا علی آثارهم مقتدون » اینها می گویند ما پدران خودمان را بر طریقه ای یافته ایم و ما هم همان طریقه پدران خودمان را می گیریم و می رویم . به تعبیر امروز « سنت گرایی » , حالا این تعبیر صحیح است یا غلط و بهتر از این هم می توانستیم تعبیر پیدا بکنیم , به هر حال این کلمه امروز رایج شده است .
قرآن « سنت گرایی » را محکوم می کند , اما اشتباه نشود , ضد سنت گرایی را هم قرآن محکوم می کند , هر دو را محکوم می کند , چطور قرآن فقط « عقل گرایی » و « منطق گرایی » را تایید می کند. قرآن می گوید هر امر به اصطلاح قدیمی و هر سنت قدیمی را به دلیل اینکه گذشتگان ما چنین می کرده اند , نیاکان ما اینچنین بوده اند و ما باید راه نیاکان خودمان را برویم انجام دادن , محکوم است , چرا می گوید ممکن است نیاکانتان اشتباه کرده باشند , ممکن است نیاکانتان عقل و شعور نداشته باشند. این که دلیل نمی شود , نیاکان ما در گذشته چنین می کرده اند ما هم چنین می کنیم ! چهارشنبه آخر اسفند می شود , بسیاری از خانواده ها ـ که باید بگوییم خانواده های احمقها ـ آتشی و هیزمی روشن می کنند , بعد آدمهای سرو مر و گنده با هیکل های چنین و چنان از روی آتش می پرند و می گویند : ای آتش زردی من از تو سرخی تو از من !
این چقدر حماقت است ! می پرسیم چرا چنین می کنید می گویند این سنتی است میان ما مردم , از قدیم پدران ما چنین می کرده اند. قرآن می گوید : « او لو کان آباوهم لایعقلون شیئا » اگر هم پدران گذشته تان چنین کاری می کردند , شما وقتی می بینید یک کار احمقانه است و دلیل حماقت پدران شماست , رویش را بپوشانید , چرا این سند حماقت را سال به سال تجدید می کنید این فقط یک سند حماقت است که کوشش می کنید این سند حماقت را همیشه زنده نگه دارید : ماییم که چنین پدر و مادرهای احمقی داشته ایم . « او لو کان آباوهم لایعقلون شیئا. » ( 2)
وبلاگ حرف های جوانی از همه خوانندگان و وبلاگ نویسان دعوت می نماید، از مخاطبان خود بخواهند از همین امسال به سنت نادرست و خرافی چهارشنبه سوری خاتمه دهند تا سالی با نشاط و توام با تندرستی را برای همه شاهد باشیم. انشاءالله
پی نوشت :
- ایرنا 19/12/84
- قسمتی از سخنرانی « تقلید »
