فرش سرخ برای بازیگران
به بهانه حضور نیکی کریمی در جشنواره فیلم کن
مهدی ساربان
وقتی حرف از جشنواره های آن طرف آبی می شود، آنقدر حضور
فیلم های ایرانی و نام ایران ]متأسفانه[ دستخوش ندانم کاری ها شده است که هر آن منتظری تا افتضاحی، چیزی، از یک کنج بزند بیرون و باز کاسه همان و آش همان.
در این نوشتار قصد آن دارم به عنوان عضو کوچکی از خانواده جوان سینما و به بهانه حضور یکی از
ستاره های آن در جشنواره مهمی مانند کن، عدم ذکاوت و ذوق شرکت کنندگان در این گونه مراسم را به گفت، بنشینم و از تأثیر آن بر فرهنگ سینما سخن بگویم.
¤ خوب و بد سینمای جشنواره ای
اگر ازنظرگاه خرد و جزئی به مسأله جشنواره ها نگاه کنیم، می توان مدعی بود که حضور فیلم های ایرانی با سبک و سیاق آثار معروف به جشنواره ای در این رویدادها تا حدی توانسته وجهه سینمای نوین ایرانی بعد از انقلاب را در اذهان مخاطب بیگانه متجلی کند، اما مسأله در نگاه کلان، اثرات مخربی بر فرهنگ سینماگران جوان گذاشته که به سادگی قابل ترمیم نیست.
فراخوانده شدن فیلم ها، به خوبی نشانگر جهت خاصی است که غرب با صبوری بسیار نسبت به فرهنگ و هنر ما درپیش گرفته است. مسیر لاک پشتی که از دعوت فیلم های انتزاعی شروع و اکنون با حضور ستاره ای ایرانی بدون حجاب برروی فرش قرمز ادامه می یابد و پیداست درپس فلاش های عکاسان، غرب چگونه چشمکی به ایران می زند! از دیگر سو تقارن این پدیده و برخورد نیروی انتظامی با بدحجابان تضاد و تناقض جالبی را پدید می آورد.وقتی ستاره محبوب، در فیلمی محجوب و در فیلمی سجاده نشین! با لباس سرخ و موهایی پریشان قدم بر فرش قرمز می گذارد، با چنین الگوسازی سکولاریستی و یک بام و دو هوا چه توجیهی برای نسل سوم می توان داشت؟ چگونه می خواهیم در این گرمای تابستان به دختری 18ساله بگوییم محجوب باشد؟ با این وضعیت فرهنگی سینما و تلویزیون که روزی از پس روزی یا CD رقص و سکس و عیاشی و عروسی های مختلط بیرون می آید، چگونه می توان برای تحلیل جوانان زیر بیست سال، از تناقض میان این زندگی و آن نقش های متدین اخلاق گرای عارف مسلک گفت؟
آیا وقت آن نرسیده است تا از یکسو ارشاد و از دیگر سو صداوسیما دست به یک گزینش اخلاقی و تحقیق میدانی درباره دو قشر بازیگر و کارگردان زنند و بی هیچ گونه تعارف و مسامحه ای افراد مسأله دار را پاکسازی نمایند؟
قدر مسلم در ابتدای امر صداوسیما و سپس ارشاد مسئولین اصلی این مسائل می باشند.
اما چگونه می توان سینما را از وضعیت فعلی آن بیرون کشید؟
ممنوعیت ساخت آثار سیاه با بودجه بیت المال
بخش عمده ای از این تخریب رسانه ای، بیش از آنکه توسط سینمای حرفه ای ایران صورت گیرد توسط فیلم های کوتاهی بوجود می آید که ارگان های متولی در ارشاد و انجمن سینمای جوان تهیه کننده و سرمایه گذار آنند، چاشنی تلخ اعتراض، تبدیل به یک اصل در این گونه فیلم ها می شود که با ناامیدی، یأس، زهوار در رفتگی جامعه و... همراه باشد.
به عنوان مثال در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی فیلمی کوتاه ساخته می شود به نام «نروک» کارگردان کار مدعی است فیلم نامه چهاربار بازنویسی شده و ناگهان در خواب به او گفته اند باید شخصیت اولش را یک افغانی انتخاب کند!
در ایران! شخصیت اول افغانی! محل زندگی کوچه هایی قدیمی و در و دیوار کثیف و مندرس، آدم ها کل و کور و منگ، ماشین اوراقی ویژه پرسناژهای داستان و... زیرنویس انگلیسی! از این دست، کم نیست تولیدات سطحی و عاری از کوچکترین خلاقیت های هنری که زیرنویس می شود و در آنسوی آب ها پرچم ایران شناسی می گردد!
یادمان باشد فیلم سیب خانم مخملباف را! و اینکه چقدر فضای فیلم های تولیدی داخل ایران نزدیک به فضای «بدون دخترم هرگز» است!...
کاش متولیان این امور گاهی زی این تیر را نگاهی بیندازند تا پرخویش بر آن ببینند!
¤ گزینش افراد تأثیرگذار در فیلم ها:
متأسفانه صدا و سیمای ما تبدیل به مرکزی شده است که با بودجه و سرمایه خود اقدام به چهره سازی نموده و بعد از مدتی زیر بار همین چهره ها می ماند و این روند لاینقطع ادامه دارد! با توجه به اینکه صدا و سیما تنها دراختیار دارنده آنتن های پخش و بودجه کافی برای فیلمسازی است انتظار آن می رود تا با گزینش اخلاقی، صلاحیت بازیگران را تحقیق و تائید نماید و اگر از کمبود بازیگر می ترسد با یک فراخوان مطمئناً می تواند از بین جوانان اخلاق گرا کادر بازیگری خود را تکمیل کند. این عمل چند حسن دارد:
1- دست مافیای معرفی بازیگر از فیلم ها کوتاه می شود.
2- به علت پوشش و رفتار مناسب بازیگران در پیش و پس دوربین عوامل نیز مجبور به حفظ خود می باشند.
3- بازیگر اخلاق گرا اسیر جریان سازی نمی شود و دیگر نیازی نیست تا نیروی انتظامی وقت و هزینه و سرمایه خود را درگیر پاک کردن آثار به جامانده از جریانها کند.
4- برای نسل سوم الگوسازی دوگانه بوجود نمی آید و نوجوان اسیر پشت و جلوی دوربین بازیگران نمی شود.
بدیهی است این اقدام شدیداً توسط برخی جریانهای وابسته به غرب محکوم خواهد شد اما مزایای آن به قدری زیاد است که می توان از کنار این حاشیه کوچک به سلامت عبور کرد و دانشگاه عمومی به فرموده حضرت روح الله را واقعاً دانشگاه کرد.
نگارنده شخصاً در یک مورد، اعتراض ساکنین یک ساختمان را به بدحجابی و نیمه عریانی دو بازیگر زن از نزدیک شاهد بوده ام و صورت برافروخته پدری، که نگران تأثیر گرفتن دخترش از نوع رفتار و پوشش آنها بود را به عین مشاهده کرده ام. گناه این پدر، تنها این بود که لوکیشن فیلم برداری در طبقه پائینی اوست! و هنگامی که با صدای بلند به وضع موجود اعتراض می کند از بازیگر زن می شنود که؛ من در تهران اصلاً برهنه سرصحنه می روم!
و در کمتر از سی دقیقه، دخترک با چادری سفید، اشکی مصنوعی برسر سجاده نیایشی می کند: صدا- دوربین- حرکت!
قدر مسلم، گزینش و انجام تحقیق درباره کسانی که قرار است اربابان تصویر و الگوهایی برای نوجوانان باشند حداقل کاری است که انجام نمی شود!
¤دریغا ذکاوت!
فارغ از آنچه گفته شد، حضور خانم کریمی به عنوان سوپر استاری ایرانی در میان سوپر استارهای غربی چند نکته را به ذهن متبادر می کند. نخست اینکه زنان بازیگر ایرانی در قیاسی با همسانان غربی خود غالباً از یک عدم اعتماد به نفس شدید و نوعی اضطراب رنج می برند که گویی خود نیز باور به برتری همسان غربی دارند! حرکات و رفتار خانم کریمی و بازی مداوم با موهایش نشان از این حس اضطراب و خود کم بینی داشت و گویی او انتظار این را می داشت تا به نوعی در میان نوجوانان سفیدپوست نیمه عریان مانکن! تجلیلی همانند را در سن میانسالی به نمایش بگذارد. اما اگر این دغدغه در وجود ستاره ایرانی آنقدر شدید است که او را وامی دارد تا آنطور مضطرب باشد آیا آن نوع پوشش درمان این مورد می توانست باشد؟
نبوغ رسانه ای اگر در میان بود و یا اگر خانم کریمی اندکی از مشاوران رسانه شناس و جریان شناسی سود می جستند قطعاً پی به این راز می بردند که حضور با حجاب کامل اسلامی بر روی فرش قرمز نظر تمامی دوربین ها را به سوی ایشان جلب می کرد و نه تنها دیگر احساس حقارت و اضطراب نمی نمود بلکه به سوژه روز جشنواره کن و تمامی رسانه های خبری معتبر بدل می گشت. از دیگر سو، این عمل تبلیغی سبب می گشت تا موج رسانه ای مثبتی نیز در داخل برای وی به راه افتد و قطعاً راه بسیار همواری را در مسیر فیلمسازی به پیش رو می داشت .
اما افسوس که جریان ناشناس هنرمند ایرانی همواره او را در لحظات تصمیم گیری عاجز می کند و چاره ای جز حسرت خوردن و با مو بازی کردن باقی نمی گذارد!
انتهای پیام
  
 کیهان 24 خردادماه 86

پیام مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی به ‌مناسبت هتک حرمت حرمین عسگریین (ع)
حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی ضمن تسلیت مصیبت بزرگ هتک حرمت مرقد مطهر حضرات عسگریین سلام‌الله علیهما، سرویس‌های جاسوسی اشغالگران و صهیونیست‌ها را طراحان اصلی این جنایت بزرگ دانستند.
رهبر معظم انقلاب تصریح کردند: علماء و بزرگان جهان اسلام و عموم مسلمانان بویژه مردم عراق شیعه و سنی باید ضمن هوشیاری درقبال سیاست خطرناک تفرقه افکنی دشمنان ، خویشتنداری خود را حفظ و همدلی با برادران مسلمان را بیش از پیش رعایت کنند.
متن پیام ولی امر مسلمین جهان به این شرح است :



بسم الله الرحمن الرحیم

انالله واناالیه راجعون
دست تبهکار فتنه‌انگیزان بار دیگر خنجر زهرآلود خود را به پیکره‌ی امت اسلامی فرود آورد و مرتکب جنایتی فجیع شد. حادثه‌ی انفجار درحرم سامراء و هتک حرمت مرقد مطهر امامین همامین عسگریین سلام الله علیهما نه فقط دل شیعیان جهان را خونین و عموم مسلمان را که به خاندان مکرم پیامبر اعظم صلی‌الله علیه وآله عشق و ارادت می‌ورزند، غمگین و جریحه دار کرد، بلکه دنیای اسلام را در برابر توطئه‌ی هولناکی قرار داد که هدفش ایجاد جنگ داخلی در عراق و مشغول کردن ملتهای مسلمان به حوادث خونین مذهبی و فرقه‌ئی است.
عاملان کوردل و سیه‌روی این جنایت بزرگ ، چه بازماندگان کافرکیش رژیم بعث صدامی باشند و چه متحجران فریب خورده وهابی و سلفی، تردید نمی‌توان کرد که سرویس‌های جاسوسی اشغالگران و صهیونیست‌ها طراحان اصلی این نقشه‌ی پلیدند. اشغالگران برای سست کردن پایه‌های دولت مردمی عراق و توجیه حضور نامشروع خود در آن کشور، میدان را برای تروریست‌ها و وحشت آفرین‌ها باز گذارده و میان برادران مسلمان آتش افروزی می‌کنند. حرم مطهر عسگریین قرنها در شهر سامراء و در میان مردم اهل تسنن محترم بود و هرگز کسی در هیچ دوره به ساحت مقدس آن اهانت روا نداشته بود.
اکنون در دوران سلطه‌ی اشغالگران این دومین بار است که چنین بیشرمانه و جنایتگارانه به آن جایگاه رفیع و قدسی تعرض می‌شود. اشغالگران عراق نمی‌توانند از مسوولیت این جنایت بزرگ شانه خالی کنند.
برادران شیعه و سنی عراق به هوش باشند که در دام توطئه‌ی دشمن نیفتند.
مسلمانان در همه‌ی جای جهان بیش از گذشته باید مراقب سیاست تفرقه‌افکنی و جنگ افروزی دشمنان اسلام باشند. امروز دشمنان درعراق ، در فلسطین ، در لبنان و در هر نقطه از جهان اسلام که بتوانند آتش افروزی می‌کنند و با بهانه‌های گوناگون مذهبی و قومی و حزبی و غیره مسلمانان را به صف آرایی در برابر یکدیگر و برادرکشی تحریک مینمایند. مسلمانان نباید به آنها در این هدف ننگین و خطرناک کمک کنند. علمای محترم اهل تسنن فاجعه‌ی سامراء را محکوم کنند و صریحا بیزاری خود را از مرتکبان آن ابراز نمایند و علمای محترم شیعه، پیروان اهل بیت علیهم السلام را به خویشتنداری دعوت کنند و همه‌ی علماء و بزرگان روحانی جهان اسلام پیروان خود را به همدلی با برادران خود و رعایت احساسات مذهبی هر فرقه سفارش نمایند.
اینجانب این مصیبت بزرگ و سایر مصائب مسلمین را به حضرت بقیه‌الله ارواحناه فداه تسلیت عرض میکنم.
خداوند شر مستکبران ظالم و کافر را از سر ملتهای مسلمان برطرف نماید.
والسلام علی عبادالله‌الصالحین
سید علی خامنه‌ای
‪ ۲۴‬خرداد ماه ‪۱۳۸۶‬

انفجار تروریستی در عراق ظاهرا چیزی است که دیگر باید به آن عادت کرد. هر روز در «عراق آزاد شده» ده ها نفر کشته می شوند، چند ساختمان بر سر ساکنان بی گناهش فرو می ریزد، تاسیسات زیربنایی منفجر می شود و همه آنها که به نوعی این ماجراها به آنها مربوط است، با خونسردی همه چیز را یا تکذیب می کنند یا محکوم. عراق تبدیل به بهشت تروریست های جهان شده است و این از صدقه سر کسانی است که گوش فلک را کر کرده اند از این ندا که ما در حال جنگ با تروریسم هستیم.
سال گذشته وقتی تروریست ها با خیال راحت وارد حرم دو امام بزرگوار و غریب شیعه در سامرا شدند، دست ها و پاهای خادمین حرم را بستند، آنها را به بیرون محوطه حرم بردند، با کمال آرامش و خونسردی در چند جای رواق داخلی مواد منفجره جاسازی کردند، از حرم خارج شدند و با کار گذاشتن چند دستگاه خمپاره انداز در چند ده متری حرم شروع به گلوله باران گنبد آن کردند (و حتی به گفته بعضی منابع، سرحوصله و فرصت، چند گلوله هم از باب قلق گیری شلیک کردند)، مدتی داخل عراق این بحث به راه افتاد که چه کسی مقصر است. اما از آنجا که جواب سؤال روشن بود نگذاشتند بحث خیلی ادامه پیدا کند. همه چیز به گردن تروریست ها انداخته شد و آمریکایی ها گفتند اتفاقا همین موارد نشان می دهد حضور ما در عراق برای جنگ با تروریسم چقدر واجب و ضروری است. سؤال های آزاردهنده و سماجت آمیزی مانند این که سربازان آمریکایی چرا چند ساعت بعد از قصه سر رسیدند، یا این سؤال که تروریست ها در حالی که می دانستند امنیت منطقه سنی نشین سامرا مستقیما دست آمریکایی هاست آن همه آرامش و طمأنینه حین انجام عملیات را از کجا آورده بودند، بی پاسخ ماند و به فراموشی سپرده شد. مدتی بعد برخی آگاهان از وضع و حال درون عراق خبر آوردند که از این حادثه اصلا تعجب نکرده اند و اساسا از چند ماه قبل منتظر بوده اند چنین حادثه ای رخ بدهد. پرسیدیم چطور؟ گفتند آمریکایی ها به مناسبتی دولت عراق را تهدید کرده بودند که اگر به چند درخواست آنها تن ندهد القاعده را در عراق رها خواهند کرد. سفیر آمریکا در عراق در جلسه ای به عراقی ها گفته بود، حالا که شما فلان کار را نمی کنید، ما هم القاعده را در عراق رها می کنیم به مامورانتان بگویید جمعش کنند! چند هفته بعد حرم عسکریین(ع) در سامرا منفجر شد.
سرخط تروریسم در عراق دست خود آمریکایی هاست. این جمله زمانی یک تحلیل بود. تحلیلی که البته انبوهی از استدلال های ریز و درشت آن را پشتیبانی می کرد. امروز اما آنقدر شاهد و بینه در دست داریم که بگوییم این جمله یک خبر است. خبری مطابق با امر واقع. به یاد بیاورید. وقتی جلال شرفی وسط شهر بغداد ربوده شد، هیچ کس مسئولیت این اقدام را نپذیرفت، حتی آمریکایی ها هم گفتند کار کار تروریست هاست و ما هم متاسفیم. چند ماه بعد وقتی مرزبانان ایرانی 15 نظامی انگلیسی را دستگیر کردند و اشغالگران احساس کردند در عراق تحت فشارند، ناگهان شرفی آزاد شد. ایران به اشغالگران فشار آورد، جواب را از تروریست ها گرفت. معنای این قضیه چیست؟ این هم از آن سؤال هایی است که کسی از آمریکایی ها نپرسید. جهاد مقدس علیه ترور ادامه دارد!
تروریسم در عراق نه فقط به نفع آمریکا بلکه پروژه آمریکاست. آمریکا با در دست داشتن ابزار تروریسم در عراق می تواند هر وقت که خواست فشار بر دولت قانونی عراق را افزایش دهد، دولتی که از ابتدا هم گزینه آمریکا برای حکومت بر عراق نبود و میانه خوبی با آن ندارد. دولت عراق به این ترتیب تا هر زمان که لازم باشد، گروگان آمریکا باقی خواهد ماند. این دولت اساسا فاقد توان دفاع از خود و ملت خویش در مقابل تروریسم آمریکایی است. پلیس، ارتش و نیروهای امنیتی وفادار به دولت عراق به طور سیستماتیک از جانب آمریکایی ها کنترل می شوند تا همواره هم به لحاظ آموزش، هم به لحاظ امکانات و هم از حیث اشراف اطلاعاتی نسبت به تروریست ها دست پایین را داشته باشند. به این ترتیب آمریکا می تواند همچنان به تبلیغات خود در این باره که «حضورش در عراق واجب است، عراق را به تروریست ها تحویل نخواهد داد، خروج نیروهای آمریکایی از عراق موجب هرج و مرج و ناامنی وسیع خواهد شد و...» ادامه دهد. مبارزه ای هم اگر هست به آن تروریست هایی که به مردم بی پناه، زیرساخت ها و اماکن مقدس هجوم می برند ربطی ندارد. حداکثر این است که آمریکایی ها تلاش می کنند با کسانی که سربازهاشان را می کشند بجنگند، چیزی که البته در آن هم کاملا ناموفق بوده اند. داغی که دیروز در سامرا بر دل های مومنین نشست حضور آمریکا در عراق را با یک پارادوکس بزرگ مواجه خواهد کرد. اگر آمریکایی ها در عراق هستند که امنیت برقرار کنند پس این قبیل حوادث چرا رخ می دهد و اگر ناتوان از برقراری امنیت در عراقند -که هستند- پس چرا در عراق مانده اند، چرا نمی روند و کار عراق را به خود عراقی ها نمی سپارند؟ آمریکا دیگر نخواهد توانست از زیر بار این سؤال های سهمگین جان به در ببرد.
نکته آخر اما تاکیدی است بر یک حقیقت بارها گفته شده. سرویس های امنیتی غربی چند ماهی است جداً تلاش می کنند اختلاف نظرهای تاریخی- کلامی شیعه و اهل سنت را بدل به نبردهایی خونین بکنند. به این ترتیب نیروهای مسلمانان صرف درگیری با هم خواهد شد و محیط منطقه را برای دشمنانی چون آمریکا و اسرائیل هرچه امن تر خواهد ساخت. در مقابل این طراحی آشکار- که تا امروز البته شیعه قربانی آن بوده است- وظایف ظریفی برعهده همه امت اسلامی است. علمای اهل سنت باید با قاطعیت و شدت اینگونه جسارت ها را محکوم و عاملان را خارج از اسلام اعلام کنند. از این سو شیعه هم باید خویشتنداری بورزد و خود را در دامی که دشمن پهن کرده نیفکند. بلی، دشوار است ایستادن و این همه نامردمی را تاب آوردن، اما نه از شیعه ای که با استخوان در گلو و خار در چشم زیستن بخشی از هویت آن است.
مهدی محمدی
منبع : کیهان-پنجشنبه 24 خرداد 1386 - 28 جمادی الاول 1428 -14 ژوئن 2007