میلاد محبی

پخش زنده از حرم مطهر حضرت رضا علیه السلام - لطفاً کلیک کنید
«السلام علیکم أئمه الهدی السلام علیکم أهل التقوی السلام علیکم أیها الحجج علی أهل الدنیا السلام علیکم أیها القوام فی البریه بالقسط السلام علیکم أهل الصفوه السلام علیکم آل رسول الله...»(فرازهایی از زیارت ائمه بقیع علیهم السلام).
یکی از بارزترین و برجسته ترین مشخصه های ایمان، تولی (حب) و تبری (بغض) است، بطوری که در برخی روایات از آن به عنوان «معیار دین داری» یاد شده است: «هل الدین لا الحب و البغض»(1). بعقیده شیعه، زیارت مرقد منور پیامبر اعظم(ص) و ائمه معصومین(ع)، از مستحبات موکد در آیین اسلام و مصداق عملی و رفتاری این تولی و محبت است. در مقابل اعتقاد شیعه، وهابیت بر این باور است که زیارت قبور امامان شیعه و سفر برای زیارت قبر شریف پیامبر، موجب خروج از عبودیت و ورود در دایره شرک است. ابن تیمیه در خلال انتقادی که از اعتقاد شیعه امامیه می کند، می گوید: «آنها قبه و بارگاهی را که بر قبور بنا شده محترم می دانند و همانند مشرکین رو به آنها می آورند و مانند حاجیانی که به حج خانه خدا می روند آنها نیز به حج قبه و بارگاه امامان خود می روند». در جای دیگر می نویسد: «شیطان افراد بسیاری را از راه توحید منحرف کرده و به انواع شرک وادار ساخته است. آنان برای خشنودی غیر خدا عازم زیارت قبری می شوند و به سوی غیر خدا می روند، حتی از مسافت های طولانی به زیارت قبر پیامبر یا صحابه یا مرد صالحی حرکت می کنند»(2).
بعقیده شیعه، پذیرش امامت و ولایت پیامبر و امامان معصوم(ع) و وفاداری به بیعت با آنان، لوازمی دارد که از جمله آنها، زیارت قبور این بزرگواران است؛ چنانکه ازامام رضا(ع) روایت شده است: «ن لکل امام عهداً فی عنق أولیائه و شیعته و ن من تمام الوفاء بالعهد و حسن الأداء زیاره قبورهم؛ شیعیان نسبت به هر یک از امامان معصوم پیمان و تعهدی دارند که کمال وفای به آن عهد، در زیارت مشتاقانه و عارفانه قبور آنان است»(3). بنابراین، عدم زیارت اهل بیت(ع) مستلزم نقض عهد و وفاداری به آنان و به تعبیری جفا و بی مهری در حق آنهاست. همچنانکه از رسول خدا(ص) روایت شده: «من زار قبری بعد مماتی فکأنما زارنی فی حیاتی و من لم یزر قبری فقد جفانی؛ کسی که قبر مرا بعد از رحلتم زیارت کند مثل این است که مرا در زمان حیاتم زیارت کرده است و کسی که قبر مرا زیارت نکند، به حقیقت بر من جفا کرده است»(4). از امیرالمومنین علی(ع) نیز نقل شده است: «زمانی که آهنگ زیارت خانه خدا کردید، حج خود را با زیارت پیامبر به پایان برسانید، زیرا ترک زیارت او، جفا به آن حضرت است، و شما به این کار مأمور شده اید و با زیارت قبوری که به زیارت آنها ملزم شده اید حج خود را به پایان برسانید»(5).
مستندات تاریخی گواه آن است که پیامبر اکرم(ص)، به زیارت اهل قبور از مومنان، اهتمام ویژه ای داشته و دیگران را نیز به این امر فرا می خواندند. مسلم از عایشه نقل می کند که رسول خدا(ص) در آخرین بخش شب، خانه را به قصد زیارت بقیع ترک می کرد و هر موقع وارد این سرزمین می شد به آنان چنین خطاب می نمود: «درود بر شما ای ساکنان خانه افراد با ایمان، آنچه که به وقوع آن در آینده وعده داده می شدید، سراغ شما آمد و شما میان مرگ و روز رستاخیز به سر می برید، ما نیز به شما خواهیم پیوست. پروردگارا، اهل بقیع را بیامرز»(6). از ابن مسعود روایت شده: «رسول خدا فرمودند: من خود در گذشته شما را از زیارت قبور باز داشتم، اکنون به زیارت آنها بروید که زیارت قبور، دنیا را بی مقدار و آخرت را به یاد می آورد»(7). همچنین فرمودند: «زوروا القبور فنلکم فیها عبره؛ به زیارت قبور بروید، زیرا در این عمل برای شما درس عبرت است»(8). بنابراین سیره عملی پیامبر اکرم (ص) خود دلیل محکمی است بر حقانیت عقیده شیعه در خصوص زیارت مشاهد مشرفه اهل بیت (ع)؛ چرا که اولاً: امر به زیارت در کلام نبوی «زوروا»، مطلق است و بی شک شامل زیارت قبور ائمه معصومین(ع) نیز، می شود. ثانیاً: اهل بیت(ع) به حکم آیه تطهیر از عصمت الهی برخوردار بوده و بدون تردید برترین مخلوقات پس از پیامبر اکرم(ص) می باشند، از این رو اگر زیارت قبور مومنین و مسلمین تا این حد مورد توجه و اهتمام رسول خدا (ص) بوده، پس زیارت مرقد منور ائمه معصومین(ع) به طریق اولی جایز و مورد توجه و تائید آن حضرت است. به چند روایت از رسول خدا(ص) در خصوص اهمیت، فضیلت و ثواب زیارت قبور اهل بیت(ع) اشاره می نماییم.
1- اما حسن... کسی که او را در (قبرستان) بقیعش زیارت کند، خداوند در روزی که قدمها در آن روز (از صراط) می لغزد، قدم او را بر صراط ثابت نگه می دارد»(9).
2- به امام حسین(ع) فرمودند: «کسی که برادرت (حسن) را در حال حیات و بعد از مرگ زیارت کند، سزاوار بر من است که او را در روز قیامت زیارت کنم و از گناهان، پاکش سازم و او را داخل بهشت گردانم»(10).
3- به ابن عباس فرمودند: «کسی که حسین را با آگاهی به حقش زیارت کند، خداوند ثواب هزار حج و هزار عمره برای او می نویسد. آگاه باش کسی که حسین را زیارت کند، مرا زیارت کرده و کسی که مرا زیارت کند، گویا خدا را زیارت کرده است و حق زائر بر خداوند این است که او را به آتش عذاب نکند»(11).
4- «به زودی پاره تن من در زمین خراسان دفن می شود. مومنی او را زیارت نمی کند، مگر آنکه خداوند بهشت را بر او واجب می کند و جسدش را بر آتش حرام می کند»(12). و...
با توجه به سیره رسول خدا (ص) در زیارت قبور اهل ایمان و روایاتی که از آن حضرت درباره زیارت اهل بیت(ع) وارد شده است، باید گفت: اگر وهابیون خود را مخاطب به خطاب «أطیعوا الله و الرسول»(آل عمران/32) می دانند، باید از سیره رسول خدا تبعیت نموده و امر ایشان به زیارت قبور اهل ایمان (زوروا) را اجابت نمایند، در غیر این صورت به حکم آیه «فن تولوا فن الله لا یحب الکافرین؛ »(آل عمران/32) در زمره کافران خواهند بود!