و جعلنا من الماء کل شیء حی (1) .پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرموده:«کل شیء خلق منالماء» (2) . طبق آیه فوق و فرموده پیامبر،همه موجودات منشا هستی خود را از آبگرفتهاند.مرحوم صدوق از جابر بن یزید جعفی-که از بزرگان تابعین (3) به شمارمیرود-از امام باقر علیه السلام پرسشهایی دارد،از جمله در رابطه با آغاز آفرینش جهانمیپرسد.امام در جواب میفرماید:«اول شیء خلقه من خلقه،الشیء الذی جمیعالاشیاء منه،و هو الماء (4) ،نخستین آفریدهای که خدا خلق کرد،چیزی است کهتمامی اشیا از آن است و آن آب است». مرحوم کلینی در روضه کافی روایتی از امام باقر علیه السلام آورده که در جواب مرد شامیفرموده:«نخست آن چیزی را آفرید که همه چیزها از آن است و آن چیز که همه اشیااز آن آفریده شده،آب است.در نتیجه خدا نسب هر چیزی را به آب میرساند،ولیبرای آب نسبی که بدان منسوب شود قرار نداد» (5) . هم چنین محمد بن مسلم-که شخصیتی عالی قدر به شمار میرود-ازامام صادق علیه السلام چنین روایت کرده است:«کان کل شیء ماء،و کان عرشه علیالماء» (6) . قرآن کریم در چند جا اشاره دارد که ریشه زندگی،هم در منشا و پیدایش و هم درصحنه هستی و تداوم حیات،همه از آب است. میفرماید: و جعلنا من الماء کل شیء حی (7) ،هر چیز زندهای را از آب پدید آوردیم». و الله خلق کل دابة من ماء (8) ،خدا هر جنبندهای را از آب آفرید». درباره انسان میگوید: و هو الذی خلق من الماء بشرا (9) ،و او است که از آب بشری آفرید». مقصود از این آب همان آبی است که سر منشا همه موجودات است چنان چه درآیات فوق آمده،یا منظور از آب،نطفه است چنان چه در آیه خلق من ماء دافق ،[آدمی]از آبی جهنده آفریده شد». الم نخلقکم من ماء مهین ،مگر شما را از آبیپست نیافریدیم؟». مقصود از«پست»بد بو و نفرت آور،بر حسب ظاهر است.ولیبیشتر مفسرین بر این عقیدهاند که منظور از«ماء»همان پدیده نخستین است«اولما خلق الله الماء ،نخستین چیزی که خدا آفرید آب بود»،که تمامی پدیدهها از آنریشه گرفتهاند،زیرا بذر نخستین موجود زنده تنها از آب پاشیده شد،همان بذراولیهای که به صورت حیوان ساده تک سلولی(آمیپ)شکل گرفت و به سویجان دارانی که اعضای پیچیده با بیش از یک میلیون سلول پیش رفت کرد. اما چگونگی پیدایش حیات-در آب اقیانوسها،دریاها و باتلاقها-از نکاتمبهمی است که هنوز علم تجربی بدان دست نیافته است. از این رو است که تئوریتکامل جان داران-به هر شکل و فرضیهای که تا کنون مطرح شده-به بررسی مرحلهپس از پیدایش نخستین سلول زنده پرداخته است،اما برهه پیش از آن هنوز مجهولمانده است.همین اندازه معلوم گشته که حیات به اراده الهی-که بر تمامی مقدراتهستی چیره است-به وجود آمده است و این امر مسلمی است که از پذیرش آنگریزی نیست،زیرا که هم تسلسل باطل است و هم خود آفرینی محال.دانش تجربیروز هم خود آفرینی را باطل میشناسد (10) . 1- کتاب توحید صدوق،ص 67،شماره 20،باب التوحید. 2- کافی شریف،ج 8،ص 94،شماره 67. 3-همان،ص 95،شماره 68. 4-هود 11:7 5-ر.ک:بصائر جغرافیة،نوشته استاد رشید رشدی بغدادی،ص 208-205. 6-ر.ک:مبادیء العلوم العامة.ص 57 و نیز کتاب«مع الطب فی القرآن الکریم»،ص 21. 7-انبیا 21:30. 8-نور 24:45. 9-فرقان 25:54 10-برای تفصیل بیشتر ر.ک:التمهید،ج 6،ص 61-31. منبع: سایت حوزه