عزت نفس درروایات امام على (ع): «اکرم نفسک عن کل دنیه و ان ساقتک الى الرغائب فانک لن تعتاض بما تبذل من نفسک عوضا و لاتکن عبد غیرک و قد جعلک الله حرا». على علیه السلام به فرزندش امام مجتبى سلام الله علیه فرمود: نفس خویش را عزیزبشمار و به هیچ پستى و دنائتى تن مده گرچه عمل پست، تو را به تمنیاتت برساند،زیرا هیچ چیز با شرافت نفس برابرى نمى کند و (به جاى عزت از دست داده) عوضىهمانند آن نصیبت نخواهد شد، و بنده دیگران نباش که خداوند تو را آزاد آفریدهاست. امام على (ع): «من کرمت علیه نفسه لم یهنها بالمعصیه». کسى که نفس شرافتمند و با عزت دارد هرگز آن را با پلیدى گناه، خوار و پست نخواهد ساخت. امام على (ع): «النفس الدنیه لاتنفک عن الدنائات». کسى که فرومایه و دنى النفس است از کارهاى پست جدایى ندارد.: امام على (ع) «ساعة ذل لاتفى بعز الدهر». یک ساعت ذلت با عزت تمام دوران زندگى برابرى نمى کند. امام على (ع): «من تذلل لابناء الدنیا تعرى من لباس التقوى». کسى که در مقابل شیفتگان دنیا اظهار ذلت کند، با این عمل، جامه تقوى و پاکى را از بر خود به در آورده است. امام على (ع): «اعجز الناس من قدر على ان یزیل النقص عن نفسه و لمیفعل». عاجزترین مردم کسى است که مىتواند نقائص اخلاقى خود را برطرف سازد و از انجامآن خوددارى کند. امام صادق (ع): «ان الله عزوجل فوض الى المومن اموره کلها و لم یفوض الیهان یذل نفسه». خداوند تمام کارهاى مومن را به خود او واگذار کرده ولى به او اختیار نداده که خود را خوار و ذلیل کند. امام صادق (ع): عن زراره عن الصادق(ع): «ان رجلا اتاه فقال اننى لا احسن ان اعمل عملا بیدى و لا احسن ان اتجر و انا محارف محتاج فقال اعمل واحمل على راسک واستغن عن الناس». زراره از امام صادق علیه السلام نقل کرده که مردى به حضور حضرت آمد عرض کرد دست سالمى ندارم که با آن کار کنم، سرمایه ندارم تا با آن تجارت کنم مرد محروم و مستمندى هستم چه کنم؟ حضرت مى دید که سر آن مرد سالم است و مى تواند طبق رسوم محلى با آن کار کند فرمود: بار را بر سرت ببر و خود را از مردم بى نیاز بدار (وگدایى نکن). امام صادق (ع): «اقصر نفسک عما یضرها من قبل ان تفارقک واسع فى فکاکها کماتسعى فى طلب معیشتک فان نفسک رهینه بعملک». از آن چه براى جانت زیان بخش است اجتنابنما پیش از آن که مرگت فرا رسد، و درراه آزاد کردن نفس خویش از قیود سیئات اخلاقى کوشش نما همانطور که براى معاشخود تلاش مىکنى، چه آن که خودت و جانت در گرو اعمالى است که انجام مىدهى. منبع: پاسداراسلام - شماره 197
|